Onrechtmatige of onevenredige beslagen door de FOD Financiën voor DAVO-schulden (MAART 2021)
Verschillende diensten hebben de volgende problemen gemeld die wij onder de aandacht van de beleidsmakers willen brengen. Als u gelijkaardige zaken tegenkomt in uw praktijk, aarzel dan niet om het ons te laten weten.
Het gaat om recente beslagleggingen (eind 2020, begin 2021): beslag op rekeningen en/of loon/vervangingsinkomen.
Voorbeelden:
- De FOD Financiën vordert de aan DAVO of de RVA verschuldigde bedragen in en legt volledig beslag op het inkomen van personen die een langlopend en nageleefd afbetalingsplan hadden met DAVO of de RVA.
- De FOD Financiën legt beslag op rekeningen of inkomsten na een verzoek om een afbetalingsplan of na de tussenkomst van een dienst schuldbemiddeling, terwijl het gaat om personen die een vervangingsinkomen genieten (leefloon, enz.)
Wij hebben de federale Ombudsman hierop attent gemaakt. Deze bevestigde ons dat sommige van deze praktijken niet in overeenstemming lijken met de beginselen van behoorlijk bestuur, noch met de aanbevelingen uit zijn in 2019 gepubliceerde onderzoek "Fiscale schulden", waarmee de minister van Financiën en de administratie van de FOD Financiën in principe hebben ingestemd.
Deze beginselen impliceren op zijn minst dat men :
- de vervolging beperkt tot strikt noodzakelijke situaties,
- de gelijktijdige procedures beperkt tot situaties die een duidelijk risico inhouden voor de invordering van de schuld,
- wacht tot de termijn om beroep aan te tekenen verstreken is, alvorens een rechtsvordering in te stellen,
- de schuldenaar de kans geeft om te reageren voordat het afbetalingsplan definitief wordt herroepen,
- het inkomen beschermt, dat onontbeerlijk is voor een leven in overeenstemming met de menselijke waardigheid, met bijzondere aandacht voor gezinnen met ten minste één kind,
- er proactief voor zorgt dat de drempel van onbeslagbaarheid wordt nageleefd wanneer beslag wordt gelegd op het inkomen van een zelfstandige.
Deze beginselen impliceren een flexibele en geïndividualiseerde aanpak van de dossiers en een samenwerking met de diensten schuldbemiddeling.
Concreet :
- De voorstellen voor afbetalingsplannen en eerder toegekende plannen moeten in aanmerking worden genomen;
- In geval van betalingsmoeilijkheden in het kader van een bestaand afbetalingsplan, mag het plan niet "manu militari" worden herroepen. De FOD Financiën moet de schuldenaar waarschuwen (dagvaarding) en hem de kans geven om zijn problemen toe te lichten en een ander plan voor te stellen (de problemen als gevolg van de coronacrisis kunnen zeker een element zijn waarmee rekening moet worden gehouden);
- Indien de betrokkene het argument aanhaalt dat hij niet in één jaar kan betalen en dat hij begeleid wordt door een dienst schuldbemiddeling, moet de administratie hem een administratieve schuldenregeling aanbieden;
- De barema’s die worden gehanteerd voor de toekenning van een administratieve schuldenregeling zijn indicatief en moeten soepel worden geïnterpreteerd. De financiële situatie moet geval per geval worden bekeken. De belastingdienst moet, overeenkomstig circulaire 2018/C/69, rekening houden met
(1) de afbetalingsmogelijkheden van de burger,
(2) maar ook met de bijzondere of uitzonderlijke omstandigheden (bv. hoge medische kosten) waarmee deze wordt geconfronteerd. Zie ons artikel HIER. - De dienst schuldbemiddeling moet worden beschouwd als een "bevoorrechte partner" en kan rechtstreeks een afbetalingsplan op langere termijn (administratieve schuldenregeling) voorstellen;
- De FOD kan uiteraard overgaan tot een beslag op rekeningen, maar als duidelijk is dat op de rekening uitsluitend niet voor beslag vatbare inkomsten worden gestort (als de FOD een kopie van de rekeningafschriften ontvangt), moet de dienst onmiddellijk handlichting geven zonder de verklaring van de bank af te wachten. De gevolgde procedure moet evenredig zijn. Het doel mag niet zijn om "druk uit te oefenen" om een betaling te bekomen.
Als u gevallen tegenkomt die in strijd zijn met deze "voorschriften", aarzel dan niet om ze te melden aan Anne Defossez (a.defossez@mediationdedettes.be) en ook om klacht in te dienen bij de federale Ombudsman, die rechtstreeks kan tussenkomen in uw dossiers.
[1]
U kunt online een klacht indienen met behulp van het elektronische klachtenformulier of per e-mail.
Indien u vragen hebt, kunt u als professional ook rechtstreeks contact opnemen met Laurent Daniaux (voor zaken in het Frans) en Bart Vandamme (voor zaken in het Nederlands), auditeurs van de afdeling van de federale Ombudsman bevoegd voor Financiën en Economie.
[1] Afhankelijk van de elementen van het dossier, kan de federale Ombudsman het in eerste instantie overdragen aan de fiscale bemiddelingsdienst van de FOD Financiën. Ook dan kan hij echter de zaak mee opvolgen en blijft hij tot uw beschikking staan.
